ราชวงศ์บ้านพลูหลวง เป็นราชวงศ์ที่ 5 และเป็นราชวงศ์สุดท้ายที่ปกครองอาณาจักรอยุธยาก่อนการเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่สอง ในปี พ.ศ. 2310 มีพระมหากษัตริย์ในราชวงศ์ทั้งสิ้น 6 พระองค์ โดยเริ่มตั้งแต่รัชกาลสมเด็จพระเพทราชาในปี พ.ศ. 2231 ถึงสมเด็จพระเจ้าเอกทัศ ในปี พ.ศ. 2310 รวมระยะเวลา 79 ปี
โดยชื่อราชวงศ์พลูหลวงนี้ มาจากชื่อบ้านพลูหลวง หมู่บ้านในแขวงเมืองสุพรรณบุรี อันเป็นถิ่นกำเนิดเดิมของสมเด็จพระเพทราชา โดยลำดับพระมหากษัตริย์ในราชวงศ์บ้านพลูหลวง มีดังนี้
สมเด็จพระเพทราชา – ครองราชย์ระหว่างปี พ.ศ. 2231 – พ.ศ. 2246 (15 ปี)
สมเด็จพระเจ้าสุริเยนทราธิบดี (พระเจ้าเสือ) – ครองราชย์ระหว่างปี พ.ศ. 2246 – พ.ศ. 2251 (5 ปี)
สมเด็จพระที่นั่งท้ายสระ (พระเจ้าท้ายสระ) – ครองราชย์ระหว่างปี พ.ศ. 2251 – พ.ศ. 2275 (24 ปี)
สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ – ครองราชย์ระหว่างปี พ.ศ. 2275 – พ.ศ. 2301 (26 ปี)
สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร – ครองราชย์ระหว่างปี พ.ศ. 2301 (2 เดือน)
สมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์ (พระเจ้าเอกทัศ) – ครองราชย์ระหว่างปี พ.ศ. 2301 – พ.ศ. 2310 (9 ปี)
อาณาจักรอยุธยาภายใต้ราชวงศ์บ้านพลูหลวงอ่อนแอลงเรื่อย ๆ ด้วยมีความขัดแย้งตลอดราชวงศ์ ผู้คนแตกแยกเป็นฝักเป็นฝ่าย เช่น การชิงราชสมบัติเมื่อการสิ้นพระชนม์ของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ ระหว่างพระโอรสของพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ กับสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ที่กินระยะเวลายาวนานถึง 1 ปี หรือการช่วงชิงราชสมบัติมาจากสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแห่งราชวงศ์ปราสาททอง เมื่อตอนต้นราชวงศ์ด้วย ในช่วงปลายของราชวงศ์ สมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อัมรินทร์ (พระเจ้าเอกทัศ) ต้องเผชิญหน้ากับศึกภายนอกจากกองทัพอังวะจากราชวงศ์โกนบองซึ่งยกมาจากทางเหนือและใต้จนล้อมกรุงศรีอยุธยานาน 1 ปี 2 เดือนจนกระทั่งกรุงศรีอยุธยาแตกในที่สุด เมื่อสมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อัมรินทร์ทรงสวรรคตในช่วงเสียกรุงศรีอยุธยาเป็นครั้งที่สองจึงถือว่าเป็นอันสิ้นสุดลงของราชวงศ์บ้านพลูหลวง ที่มา วิกิพีเดีย
